نقد شعر

سهراب سپهری:

تو مرا آزردی …
که خودم کوچ کنم از شهرت،
تو خیالت راحت !
میروم از قلبت،
میشوم دورترین خاطره در شبهایت
تو به من میخندی !
و به خود میگویی: باز می آید و میسوزد از این عشق ولی…
برنمی گردم، نه !
میروم آنجا که دلی بهر دلی تب دارد …
عشق زیباست و حرمت دارد

به اقتباس از سهراب سپهری:

چه تو را آزردم …
که خودت کوچ کنی از شهرم،
و خیالم راحت !
میروی از قلبم،
میشوی دورترین خاطره در شبهایم
و بِهِت میخندم !
و به خود میگویم: باز می آید و میسوزد از این عشق ولی…
برنمی گردی، نه !
میروی آنجا که دلی بهر دلت تب دارد …
عشق زیباست و حرمت دارد

 

کهنه زخمی داشتند

زخمی تازه دارم پیش این جراحت

دگر آن زخم نیست تازه تر شد زخم من پیش نگاهت

زود باور کرده ام برنامه هایی را که بود

از قضا برداشتند

باز زخمی گشته ام باید بیایی خیلی زود

(در ثوابُ در گناه در غرورُ با شعور آیم سمت راهت)؟

این چه شعر زخم حرف تلخ برفُ کفر ظلمت بر نگاهت

زخم را انگاشتند

بیشتر باید گفت

این شعر را با اقتباس از وزن و توجه به معنی زیبای یکی از اشعار آقای فریدون مشیری سرودم و در پایان یک دوبیتی سرودم:

بیشتر باید گفت

مثل صبحی شدُ در ساحلِ صحبت باید سُفت

موج ها از غمِ هجرانِ تو باریدند

در بیماری

تیره تر، چرکُ تر بستر

از بی خوابی!

ضربِ نبض زد ضَرَبانِ ضَرر

باز بازی ز تو زاری زد

گر مرگم هم

قبضِ قاضی به قضایِ قدَر

باید که ببینم آسمانِ نگاهت را

کوزه ها پر شود پیش نگاهت آسان

زنگِ آزادُ خراب

فصلِ تاریکی عشق

با طلوعت برود

زنگِ آزادِ ثواب

عشقُ پیوندُ ثواب

دُر صدف می خواهد

خانه آباد به گور

توشه خواهد از نور

تازه تر می شود هر لحظه ی دلداری

تا در آن لحظه که عشقِ تو به دل بسته شود

خونِ پاشیده ی مؤمن شد

شلّاقِ شعور

زهرِ شیطان آتش شد

از عدلِ ظهور

نور پنهان پر تابش شد

از شاخه یِ سدر

آفتابِ ابدیّت را می‌بینم!

در گناهان به نگاهت نشود تازه شکفت

آسمانِ معرفت!ابدیّت در وجودم می گفت

کاش می گشتم جفت

ابدیّت می گفت

هرچه بی چِشم تو از عمقِ وجودم باید رُفت

تا که دجّال نبیند چه در دِیرِ مجازی

زهر بازی زرُ زوری نریزد بر نمازی

وقع دجّالُ مجازش شود عینِ خرابی

هی بیفتد به هراسی،حقایق به رازی

زلالِ آفتاب عشق

زلال آفتاب عشق پیش غم فتاد

برای آسمان عشق نبض صبر داد

جهان شتاب می دهد هماره با علی(ع)

نقاب هر نفاق را کشید رقصِ باد

قدم  قدم به محو صهیونیستی ببار

نمی شود تو را به غیر این اثر سواد

بطوف سوی ظلم تازیانه ها ز باد

که آن خراب می کند خراب هر نهاد

اگرچه تازه می شود نهاد صبح زود

ظهور آفتابِ تازه گشت از جواد(ع)

اثر

به امرِ ربّ باش بی فساد،هی ز هو اثر بیاندوز

فساد در زمین مکن که در فساد هیچ می شود روز

اثر ز کفر می شود همان نهاد بی توانِ دوزخ

که هر چه سعی می کنی برای هو بکن همان بیافروز

ببین خدا چه امر می کند به امر ربّ باش هر بار

که ساده گشته این:حسابِ بی نهاد کی به رجعِ دیروز؟

اگر به وقت این حیات داشتی انابه از گناه ها

به نور می رسی و گرنه با ممات می شوی به بد سوز

(اطاعت درست از انبیای الهی،رعایت حجاب،عدم کسب نامشروع،عدم آزادی فساد به هر شکل که باشد،مبارزه با ظلم و.....در همه ی زمان ها امرِ ربّ العالمین برای همه ی بشر است و فقط هرچه را خداوندی که بشر را آفریده برای بشر تجویز می کند به نفع بشر است و به غیر از آن به نفع بشر نشده،نمی شود و نخواهد شد.)

دلا ز معرکه ی محنت و بلا مگریز

به اقباس از شعر امام خامنه ای(مدّ ظلّه العالی):

به  راه رسم علی(ع)باش با علی(ع) شب دار

دلا نشاط ولایت بگیر دل بسپار

ز غصّه های طریقت جهان شود شاداب

به روز باش مداوم به کم مکن اصرار

توراست معجزه در کف ز ساحران مهراس

شفای جامعه آید و می رسد دلدار

دلا ز معرکه ی محنت و بلا مگریز

شفای اوّلُ آخر به دل شود معیار

نگشت رسم جهان بهر ظالمان بهروز

که روزُ شب شده در محو ظالمان در کار

علی(ع)

یکی که از شفا به عشق بارید

دگر به دل جفای شر نخوابید 

دروغِ فاتحانِ نحسِ تاریخ

نوشته های محو ز فتنه گردید

به فتنه می رود چه مبتلا ظلم

جهان شفای عاشقی ز دل دید 

به زیر آن جفا خمیده گشتند

بلند می شوم ز هر چه تردید

برای هو اگر سخن به شعرست

ز شعر من سخن اشاره تابید 

اشاره می کند سخن به قرآن

علی(ع)شفای دل و تا خدا شید 

شفا فقط علی(ع)به پیشِ احمد(ص)

علی(ع)به دل چنین اشاره تابید 

به صاحِبَ الزَّمان(عج)بتاب ای دل

که بی اثر اثر به دل نگردید

 

سه غم آمد به سویم هر سه یکبار

غریبی اسیری غم یار

غریبی اسیری چاره داره

غم یار غم یار غم یار

چنانم من ندارم وقت ماتم

فقط غصّه ی دوریِّ دلدار

بیاید و ببیند چه گرفتارم

گرفتارم گرفتارم گرفتار

در جمکران

آهسته این نوشته ام بخوان تو یار:

در جمکران نشسته ام ندارُ زار

یک عمر بی تو سر شدند کارُ بار

بی فکر بوده ام چنان،چنین رسید

آهسته این نوشته ام بخوان تو یار

آیا شود که نامه ای به من دهید؟

برنامه های پوچ گشت هی سوار

شاید همان سزد که بی زمان شوم

شاید ز من کنی تو پاک این غُبار

به غیر این هر سیستم یا رژیم محو می شود

در جهان فقط شروعِ نظمِ هستی می تپد

قلبِ هر نظام سویِ محوِ نیستی می تپد

بود آدمی و هست،تا همیشه دارد اثر

 نبضِ موشکی به محو صهیونیستی می تپد

خرقه ی می آلود

بی راه در گناهم مغفور دار ما را

یا رب تو باش با ما مأجور دار ما را

 در راهُ رسم پائیز افتاد برگُ دفتر

در هر ورق نوشتم مأمور دار ما را

حافظ به خود نپوشید این خرقه ی می آلود

ای شیخِ پاکدامن معذور دار ما را

جانم به لب رساندند هر بار عشقُ ماتم

سوزد تنم به ماتم دل جور دار ما را

در ماه غم گذشتیم در جاده ی زیارات

یا رب ز ماه ماتم در هور دار ما را

قدری نمی پذیرفت سرگشته ی مکافات

یا رب هماره با خود مقدور دار ما را

تا با علی(ع)به هر وقت دلداده ی تو باشیم

یا رب به صبح قائم(عج)پر نور دار ما را

ما در بقیع بودیم آسوده ی مناجات

عالم سراب کردند،میسور دار ما را

افتاده ای غریبیم از خاکه ی لیاقت

یا رب به خاک عترت(ع)محشور دار ما را

شاید

این حرف سخن با تو بگویم که تو شاید بیایی

باید که اثر از تو بجویم که تو شاید بیایی

در معرکه ای نقض وجودست که باید نیایی

در معرکه شد سخت وضویم که تو شاید بیایی 

فراموشی

پنجره ای سوی تو شد باز و آغوش تو آمد

دلهره ها ریخته شد دورُ به من نوش تو آمد

مانده منم اوَّلِ راهی به نگاهت چه مداوم

هر شبُ روزی ز نگاهت همه مدهوش تو آمد

پیشه ی من شد همه در راه تو بودن به زمان ها

پیش تو ام پا به سرابی که سرم جوشِ تو آمد

برگِ خزانم و بریزم ز درختی که به پایت

فصلِ دگر یشمُ شکوفا شده تن پوش تو آمد

آمده بودی و نبودم چه غروبی شده بر من

نی نه منم، من به تو گشتم که فراموشِ تو آمد

باز بیایی و ببینی که سرودم به تو خواندم

بی تو نباشم برسان عدل که از نوش تو آمد

 

به هر سبب تو را فراموش کردن نمی شود

ز آسمان به حرف کم گوش کردن نمی شود

تو صاحِب الزَّمانُ(عج)ناجیِ کامل به عالم

به نور دل چراغ خاموش کردن نمی شود

 

بیا ببین جهان بدونِ بودَنت گسیخت

زمان سکوت کرد در نبود،شرم ریخت

شفا دهی جهان شکاف می خورد به عشق

شفا دهی به گوش می رسد که شر گریخت 

راه

آدم(ع)بیا بگو شفایِ آدمی

یا نوح(ع)دِه شفای خود به مردمی

باید به راه مستقیم با دلیل

درمانِ عشق دیدُ گشت از خلیل(ع)

موسی(ع)عصای خود به روی کین بزن

عیسی(ع)شفای خود به روی دین بزن

وقتی رسول(ص)بودُ هست بر زمین

بر آسمان همین حضور شد جبین

آری شفای دین ز صاحِب الزَّمان(عج)

ای سر فقط به راه این اثر بمان

این راه شد به رهبریِ خامنه ای(مدّ ظلّه العالی)

از راه دور گشت هرچه واهمه ای

ای ماه دلنشین تو نیمه می شوی

در راه مسلمین ضمیمه می شوی

شهواتِ جاهلان به دور می کشی

از نور عاشقان به هور می کشی

بر ماهتاب رسمِ عالمی به خواب

ای آفتاب عشقِ آدمی بتاب

هدف مشروع

بی بهانه شعله های آتشین به سوی صهیونیست

خواب های سحرِ نحس بلکه می شوید سر به نیست

تا جهان به سوی امنیّت قدم نهد به صلحُ فهم

تیر های رَب ببر نهادِ نحسِ ظلم را ز زیست 

عید فطر

عید فطرُ دل به دل به عشق ماندن

گل ز برگ دل جوانه زد به خواندن

یا علیُ یا علیُ یا علی(ع)جان

هر چه بی تو را ز میل عشق راندن

با نمازِ فطر پیش عشق رفتن 

عاشقی به رسم تازگی کشاندن

ساحلی که در کنار دل مُعطّل

پیش بحر با نشاطِ غم رساندن

تا به غصّه جفتُ جورِ عشق باشد

انتظارِ از فرج به دل فکندن

انتظار حرف های تازه دارد

عاشقی ز رسمِ ناکسان رهاندن

 

در کنارت همه آثار نداری شده هیچ 

یا رضا(ع) جاده ی غم پیش تو افتاده به پیچ

پیچ الطاف تو بر جاده ی غم گشت به پیش

نور عالم همه در پرتُوِ لطفت نه ز خویش

پیشرفت

روزگار پیشرفت کن به سوی نور

تا نهاد ظلم ریشه کن شود و کور

سالیان سال صهیونیستی چه کرد؟

کن نهاد صیونیستی ز هر چه دور

بی خبر مباش از نهاد هر چه ظلم

ظلم را بکن تو در خودش ز هر چه بور

بورُ پوچ ،روزگار شد به کامِ ظلم

کام ظلم سازگارِ آتشی به گور

هرچه ظلم می رود ز روزگارِ صبح

می دود چو گور پیشِ آیه هایِ نور

سایه ای ز کفرُ ظلم شد سعودِ کور

تا شود به دوزخی روانه وقتِ جور

جور شد ز رب نگاه روزگارِ فهم

جور شد به شب پگاهِ نورِ رب به زور

نورِ رب بتاب، روزگار کن به پیش

پیشرفت کن بشر به سویِ رب غیور

گرنه لغزشی که گشت بهرِ کفرُ ظلم

روزگار! بد درونِ خاک کن چو مور

موریانه ای که می خورد جهان چه سود؟

بد نهاد را بسوز در خودش تنور

گرچه روز حشر می رسد حسابِ عدل

عدل می رسد ز پیشُ، بعد بانگِ صور

یا الله

به عشقت شعر می گویم 

کنارم باش

که در سختی نگاه پاکت شده مرهم

و با یادت دلم آرامشی دارد چه زیبا

کنارم باش

الله من بیا بشنوم از دل سخن هایت 

کنارم باش

نهادِ غصّه

بدونِ غصّه چاره ای به ما ننوشتند

شبانه بهرِ ما نهادِ غصّه سرشتند

نشاطُ طربُ خنده هایِ وقتِ عزیزیم

بدونِ غصّه خنده های خام به خشتند

به خشتِ خام پختگی ز غصّه رساندند

که غصّه با نهادِ طرب یکسره گشتند 

ای رسول

ای رسول غصّه دارِ عشق باش

تا زمانِ صبح در دمشق باش

روزگار بگذرد چنین به پیش

سخت گیر همچنان خودت به خویش

خویش را خوشی حرام کرده اند

هرچه خوش فقط به نام بَرده اند

صبر هست زینبی(س)چو در دمشق

سخت بود این جهان برای عشق

عاشقان برایِ عشق بنده اند

بی زمان به کامِ عشق خفته اند

در زمان به فکر عقل می رسید

ماورا ز صبر فکر می تپید

ماهیّت ز صبح تازه ای رسید

مادیّت غبارِ دود شد دوید

می رسد ز صبح تازه ای علی(ع)

می شود فنا به هیچ هر گِلی

هر گِلی که غیرتش به پوچ بود

نی گُلی که همّتش به کوچ بود

گِل فنا پذیر شد نخواه پوچ

گُل به باغِ عشق باش وقتِ کوچ 

عافیَّت ز گُل شود که آبدیده

عاقبت به گِل نشست خوابدیده

خوابِ نفس خود به میلِ کذب بست

خواب گر برای عشق،صدق هست

مولا علی(ع)

نوشتم در کنارت یا علی(ع)

که بر فکرم شود هر جا علی(ع)

تویی در فکر ،هم بر فکرِ من

علی(ع)اوّل علی(ع) آخر با علی(جلّ جلاله)

صدایت می زنم آید صدا

صدایم می زنی جانا علی(ع)

نگاهت می کنم هر جا تو را

نگاهت می دهی خوانا علی(ع)

نگاهم می کنی با عشق تا

که من هم تا تو باشم تا علی(ع)

چو ظرفی کم تو پیدا می کند

چه لبریزش کنی کم را علی(ع)

فقط کافیست ظرفی کم تو را

بیابد تا بگوید یا علی(ع)

شود لبریز از عشقت علی(ع)

علی(ع)مولا ،علی(ع)مولا، علی(ع)

بغضِ دل

بغضِ دل شکست از برایِ علی(ع)

تازگی  نشست از برای علی(ع)

تازه تر بکن تو ربّ قلبِ مرا

دل رسان به دست از برای علی(ع)

لطفِ علی(ع)

امشب از لطف علی(ع)عشق به محفل برسان

قدر آفاق علی(ع)نور به حاصل برسان

بی تو الله سراسر شده حاصل به عدم

بی عدم دار نمازم توبه با دل برسان

در بهشتت همه آثار شود خوبُ خوشی

در جوارت به گنهکار تو منزل برسان

ساده گویم به تو الله،مسلمان برسان

پیش آغوش خودت،پیش امامان(ع)برسان

گفت گویی که نوشتم همه از عشق تو بود

هرچه با عشق محمَّد(ص)تو به درمان برسان

شب زده روز به تاری شده ام بار اله

بار الاها شبُ روزم تو به ایمان برسان

یا علی(ع)گفته شدم باز به کویش برسان

با علی(ع)پخته شدم خام به سویش برسان

بوسه ای را که زدم پیش ضریحش به تو رب

در شبی قدر تو همواره به مویش برسان

رو سیاهم توبه ام را برسان پیش علی(ع)

پاک گردان گنهم،روی به رویش برسان

صاعقه

پاسخ حمله ی وحشیانه ،رژیم صهیونیستی را وادار به مرگ زودتر خواهد کرد:

صاعقه ای پاسخِ آن حمله ی دد مَنش

واهمه انداز به آن ظلمتِ خود کُنش

خود به خودی گشته ی تاریخ به باتلاق

بی خودُ تاریک ز الله چه پر تَنش

پس خُورُ خوابی که ندارد و به مرگ شد

بهر خداوند رسد موشَکِ واکُنش

راهِ عاشقی

تا شهید شد علی(ع)به راهِ عاشقی

آفتاب شد علی(ع)به ماهِ عاشقی

تا قبیله ای برای عشق حکم داد

یا علی(ع)که گفت شد پگاهِ عاشقی

مانعی نبود پیش راهِ عاشقی

فرقِ سر برای بارالهِ عاشقی

شد حسن(ع)شهیدِ تابناکِ عاشقی

شد حسین(ع) شهیدُ پادشاهِ عاشقی

صدای آسمان

گریه ها می کند زمین به پایِ آسمان

می نویسد زمین ز غم صدایِ آسمان

می دهد جلوه آفتابِ عشق این سخن

گشت مظلوم در جهان شفایِ آسمان

شد علی(ع) آسمانِ معرفت به هر جهان

کفر تدلیس زد ستم به جایِ آسمان 

باز گردد دوباره از علی(ع) تمامِ عدل

زهرِ تدلیس می رود ز نایِ آسمان

می شود در زمین شروعِ عدل بیکران

می شکوفد زمین فقط برای آسمان

یا رضا(ع)چون تو خواستی شفای جان من

هست این جان هماره جان فدایِ آسمان

به مناسبت روز ضربت خوردن حضرت علی(ع)

ضربتی از خصم چون تارکِ مولا(ع) درید

خونِ جوشان از علی(ع) در رگِ کوثر رسید

هرچه این شاعر نداند لِمِ نوکر شدن

چاکری چون ناگهان شعر علی(ع) را شنید

چشم گریان گرمِ خون گشت چه جاریُ ریخت

زد قلم را در دوات از خون، عالم کشید 

 

ضربِ خصم شد به رأسِ علی(ع) مبتلا

کی ز نعل اسب، تازه شود کربلا؟

عدل خواهِ کفر سوی ستم مسخ شد

حلمِ عدل، تازه ماند چنان در بلا

بعد حلم ،عدل محورِ عالم شود

می شود ز عدل بهره ی بد برملا

 

قدرِ راه عاشقی همیشه از علی(ع) رسد

قدر دانِ راه عاشقی به محفلی رسد

محفلی که جانُ دل برای عشق می شوند

غیرِ این کدام راه بهرِ حاصلی رسد؟

به مناسبت تولّد با سعادت امام حسن(ع)

یا حسن(ع) به عشقِ نور دیده گشودی

هرچه بودُ هر چه هست صبحِ سجودی

ذرّه ها که چون به راه عشقِ تو آید

کم به بیشتر شود‌ نهادِ وجودی

یا صاحب الزّمان(عج) ارواحنا فداک

سلامِ تازه تر به نور باراِله

جوابِ این سلام از شروع راه

اگرچه می روم به روزهایِ سخت

به دور کرده ای ز راه،هرچه چاه

وقت آتش

وقت آتش می رسد صهیونیست

هرچه داری می شود سر به نیست

وقت آتش شد زِ ربّ العالمین

ظلم شد در باتلاقی، نَزیست.

حروف غم

ز دفتری چو برگ غصه کنده شد

قلم ز شاعری به دف زننده شد

چو دفتری به برگ دل سرشته شد

به برگ دل حروف غم نوشته شد

الهی

الهی و ربّی من لی غیرک

به نازت فقیرم می گویم رک

نشد توشه ام کاهی می ترسم

گناهان شود بر من همچون سم

به سویت خطابم ده یا الله

ز لطفت ثوابم ده یا الله